Tại sao bị đau thượng vị phải? Cách xử trí như thế nào?

Hình ảnh vùng thượng vị

Thượng vị là một trong chín phân khu vùng bụng, được giới hạn bởi xương ức và rốn, hai bên là mạn sườn phải và trái. Đây cũng là vị trí đối chiếu của nhiều cơ quan nội tạng lên thành bụng, bao gồm dạ dày, tá tràng, tuyến tụy và một phần của gan. Tuy nhiên, quá trình hít vào khiến cho cơ hoành hạ xuống, di chuyển một số cơ quan tại vùng thượng vị. Vì vậy nên tổn thương một bộ phận có thể đau tại nhiều vị trí không cố định.

Việc phân chia vùng thượng vị góp phần ‘định vị’ các tạng bị bệnh, phát hiện sớm dấu hiệu tổn thương để có hướng xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, đây cũng được đánh giá là vùng liên quan đến nhiều cơ quan, thực hiện phần lớn hoạt động tiêu hóa và hô hấp của cơ thể.

Các vị trí đau thượng vị phải

Thượng vị là một vùng tập trung nhiều cơ quan khác nhau. Bên cạnh đó, đau thượng vị phải là dấu hiệu thường gặp, cụ thể như sau:

Đau thượng vị phải trên rốn

Cơn đau thượng vị phải trên rốn thường xuất hiện giữa xương sườn và xương ức, liên quan nhiều đến các bệnh lý về gan. Ngoài ra, một số vấn đề về dây thần kinh liên sườn và bệnh phổi cũng làm cho người bệnh đau tại vị trí này.

Vì liên quan đến nhiều bộ phận khác nhau nên dấu hiệu biểu hiện bệnh cũng rất đa dạng. Người bệnh cần theo dõi những biến đổi bất thường trên cơ thể để kịp thời thăm khám và chữa trị!

Đau thượng vị phải giữa rốn

Thượng vị phải ngang rốn là vùng tập trung của hệ tiêu hóa, cụ thể là dạ dày và tá tràng nên triệu chứng đau chỉ điểm khá đúng nơi tổn thương. Thông thường, cơn đau thượng vị phải giữa rốn âm ỉ, tăng lên khi ăn no hay khi dạ dày rỗng. Vậy nên, người bệnh cần lưu ý và tuyệt đối không được chủ quan bởi đây là biểu hiện của viêm loét dạ dày, tá tràng.

Đau thượng vị phải dưới rốn

Vùng thượng vị phải dưới rốn là nơi tập trung của khung đại tràng, đặc biệt là manh tràng và ruột thừa. Chính vì thế, khi đau vị trí này người bệnh cần lưu ý đến một số bệnh phổ biến như viêm ruột thừa, viêm ruột, rối loạn tiêu hóa…

Bên cạnh đó, bệnh lý tại thận ở giai đoạn đầu có thể kích thích cơn đau thành bụng ở vùng thượng vị phải dưới rốn. Dần dần cơn đau sẽ khu trú và tập trung sau lưng, theo đúng mốc giải phẫu của thận phải. Hãy kiểm tra màu sắc và tính chất của nước tiểu để phát hiện sớm bất thường nhé!

Nguyên nhân và triệu chứng đau thượng vị phải

Đau thượng vị phải là tình trạng phổ biến ở nhiều lứa tuổi, báo hiệu bệnh lý của nhiều cơ quan và hệ cơ quan khác nhau. Một số nguyên nhân gây ra dấu hiệu này bao gồm:

• Bệnh lý gan mật: Viêm gan, nhiễm trùng ống mật, tắc mật… gây đau vùng thượng vị phải, thường là những cơn đau dữ đội khiến cho người bệnh vô cùng lo lắng. Ngoài ra, những căn bệnh này còn gây ra biểu hiện toàn thân như mệt mỏi, ăn uống kém, vàng da, sốt…
• Bệnh lý dạ dày – tá tràng: Thường gặp là viêm loét dạ dày tá tràng, nổi bật với cơn đau âm ỉ, tăng lên khi đói hay khi ăn quá no. Kèm theo đó, người bệnh cũng gặp phải tình trạng ợ hơi, ợ chua, rối loạn tiêu hóa, chướng bụng…
• Viêm ruột thừa: Là một bệnh lý phổ biến cần được cấp cứu kịp thời. Dấu hiệu nghi ngờ viêm ruột thừa sớm gồm đau thượng vị phải và sốt nhẹ không rõ nguyên nhân. Lúc này, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán xác định.
• Viêm đại tràng: Biểu hiện thường gặp của viêm đại tràng đó chính là đau bụng dữ dội từng cơn vùng thượng vị phải, đặc biệt là ở quanh rốn. Bên cạnh đó, người bệnh còn cảm thấy mệt mỏi, táo bón hoặc tiêu chảy…
• Bệnh thận – tiết niệu: Sỏi đường tiết niệu, viêm bàng quan,… cũng có thể gây đau thượng vị phải với tính chất dữ dội, nóng rát, đặc biệt là khi tiểu tiện. Cần lưu ý sự bất thường về nước tiểu như tiểu buốt, tiểu rát, tiểu rắt hay tiểu máu… để có hướng xử trí kịp thời!
• Bệnh lý sản khoa: U nang buồng trứng, thai ngoài tử cung… cũng có thể xuất hiện cơn đau tại vùng thượng vị phải. Theo đó, người bệnh cần chú ý về chu kỳ kinh nguyệt, ra máu bất thường ở âm đạo,…

Đau thượng vị phải khi nào cần đi khám?

Đau thượng vị phải do sinh lý thường liên quan đến những yếu tố như ăn quá no, cung cấp nhiều thực phẩm khó tiêu như thịt đỏ, nội tạng động vật,… rượu bia… Tình trạng này sẽ được cải thiện mà không cần phải xử trí gì. Tuy nhiên, đau thượng vị phải cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa khi có những dấu hiệu như:

• Đau thượng vị bên phải liên tục, không liên quan đến bữa ăn, không tự hết thậm chí tăng dần cường độ đau.
• Cơn đau thượng vị xuất hiện với tần suất dày đặc, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Đau thượng vị phải đi kèm với một hay nhiều các triệu chứng gồm ợ hơi, ợ chua, chướng bụng, buồn nôn, khó tiêu…
• Cơn đau xuất hiện cùng những tình trạng bất thường khác: Sốt, vàng da, thay đổi tính chất phân, mệt mỏi, ăn uống kém…

Giải pháp cải thiện đau thượng vị phải

Để cải thiện cơn đau thượng vị phải triệt để cần biết được nguyên nhân và có hướng xử trí theo phác đồ. Mặt khác, một số phương pháp đơn giản có thể thực hiện tại nhà cũng rất hữu ích nhằm cải thiện triệu chứng cho người bệnh. Cụ thể như sau:

Thay đổi chế độ ăn

Như đã phân tích ở trên, thượng vị là nơi tập trung chủ yếu các cơ quan quan trọng của hệ tiêu hóa. Vậy nên, chế độ ăn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành bệnh lý cũng như cải thiện phần lớn tình trạng khó chịu.

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn được thực hiện như sau:

• Chia nhỏ bữa ăn thành 5 – 6 bữa/ ngày để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, đồng thời hỗ trợ hấp thu thức ăn hiệu quả hơn.
• Tập trung khi ăn uống, không làm việc riêng khi ăn, không vận động mạnh sau khi ăn.
• Có thể đi lại nhẹ nhàng sau khi ăn để hoạt động tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.
• Ưu tiên những thực phẩm dễ tiêu, giàu chất dinh dưỡng như ngũ cốc nguyên hạt, khoai lang, cải bắp, cải xoăn, cà chua, dứa, táo…
• Tránh xa những loại thực phẩm khó tiêu như thịt bò, nội tạng động vật, ngũ cốc tinh chế,…
• Hạn chế đồ uống có gas, thuốc lá và các chất kích thích như rượu, bia… cũng là cách đơn giản để đảm bảo sức khỏe của gan, giúp cải thiện đau thượng vị.

Lập kế hoạch sinh hoạt lành mạnh

Thiết lập một chế độ sinh hoạt khoa học không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống mà từ đó cũng cải thiện đáng kể tình trạng đau thượng vị phải khó chịu. Một số thói quen cần được duy trì bao gồm:

• Tập luyện thể dục đều đặn ít nhất 3 – 4 lần/ tuần, mỗi lần 30 phút với các môn nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội, yoga, thiền… Thói quen này sẽ nâng cao hệ miễn dịch đồng thời hỗ trợ hoạt động tiêu hóa hiệu quả hơn.
• Tránh xa căng thẳng, lo âu, luôn suy nghĩ tích cực về cuộc sống sẽ góp phần giúp cho quá trình chuyển hóa các chất hiệu quả hơn, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Tuân thủ hướng dẫn điều trị cả bác sĩ chuyên khoa. Sử dụng thuốc đúng liều lượng, thời gian để đạt được hiệu quả cao nhất.

Gastosic– cải thiện nhanh triệu chứng đau thượng vị phải

Đối với cơn đau do viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày- thực quản thì việc kết hợp thêm một sản phẩm hỗ trợ sẽ giúp cải thiện cơn đau thượng vị phải nhanh chóng. Gastosic là sản phẩm được nhiều khách hàng tin dùng trong thời gian dài, giảm các triệu chứng khó chịu cho người bệnh.

Gastosic là sản phẩm kết hợp nhiều thảo dược quý đã được y học cổ truyền sử dụng lâu đời cũng như y học hiện đại nghiên cứu chứng minh có tác dụng với người bị trào ngược dạ dày thực quản, đau rát vụng thượng vị, viêm loét dạ dày. Gastosic giúp giảm nhanh các triệu chứng khó chịu như ợ hơi, ợ chua, nóng rát, tức ngực, buồn nôn…Đồng thời Gastosic giúp tái tạo và phục hồi niêm mạc thực quản bị tổn thương, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như Barrett thực quản, ung thư thực quản. Hơn nữa Gastosic giải quyết tận các căn nguyên gây bệnh, hạn chế tái phát.